Liefde en verlangen in de wereldfilosofie
Een hoorcollege over liefde in de culturen van Azië, Afrika en Europa
Leer over de Europese mystici en hun liefde voor God, over de invloed van boeken als de Kama Sutra en Vijftig tinten grijs, erotiek en seks in onze postmoderne tijd en over culturen die de westerse 'decadentie' afwijzen.
Auteur
Sprekers
Michiel Leezenberg, Dianne Sommers, Herman Tieken, Theo van Leeuwen, Henk Haenen, Paul Moyaert, Ad Verbrugge, Tjeu van den Berk, Jacob Slavenburg, Hein van Dongen
Speelduur
9 uur 49 min 48 sec
€ 35,00
Beschrijving
Liefde, erotiek en seksualiteit zijn universele thema's. Toch zijn er grote culturele verschillen in de manier waarop mensen deze thema's vormgeven in hun dagelijks leven, hun gebruiken, hun kunst en hun wetgeving. En in veel gebieden lijkt de vorm en de ervaring van erotiek te veranderen, wat soms tot grote spanningen leidt. In deze serie van tien hoorcolleges wordt de luisteraar meegenomen op een fascinerende reis door verschillende culturen en filosofieën: van de vroege Griekse en Babylonische naar die van Azië, Afrika en Europa tot het moderne Westen.
Tien verschillende deskundigen fungeren als reisleiders op deze zoektocht naar de betekenis van liefde en verlangen in de wereldfilosofie. Leer over de Europese mystici en hun liefde voor God, over de invloed van boeken als de Kama Sutra en Vijftig tinten grijs, de beleving van erotiek en seks in onze postmoderne tijd en de nieuwe taboes in culturen die de westerse 'decadentie' afwijzen.
College 1: Liefde en seksualiteit in de Islamitische traditie - van Abu Nuwas tot Isis
We volgen de veranderingen in de Islamitische cultuur van de tijd van de poëzie van Abu Nuwas (waarin de liefde voor jongens wordt bezongen) tot de opvattingen en de praktijken van hedendaagse radicale bewegingen, waarin steeds meer gereageerd wordt op westerse 'decadentie'.
College 2: Het voeden van het leven: liefde, erotiek en seksualiteit in het klassieke China
In het klassieke China werd bij de oude daoïsten de seksuele energie gebruikt om de conditie van het lichaam te versterken, de intieme relatie met de partner te verbeteren maar ook om hogere staten van verlichting te bereiken. Deze lichaamsgerichte tradities waren wijd verbreid en kenden zowel een externe als een interne vorm van cultivering. In de lezing verkennen we dit gedachtegoed, de werking tussen de polariteiten yin en yang en seksuele cultiveringsmethodes van het oude China.
College 3: De Kama Sutra
De Kama Sutra is tussen de derde en vijfde eeuw geschreven door Vatsyayana, en werd door de ontdekkingsreiziger Richard Burton eind negentiende eeuw naar het Westen gebracht. De receptiegeschiedenis van het boek vertelt veel over onze eigen cultuur. Herman Tieken vertaalde het boek als eerste uit het Sanskriet direct naar het Nederlands en werpt een licht op de context en de inhoud.
College 4: Erotiek en spiritualiteit in de Indiase cultuur
De Indiase spirituele traditie heeft erotiek altijd heel serieus genomen, in zinnelijke vorm (kama) en in gesublimeerde vorm (bhakti). Innerlijke bevrijding zal voor de Indiër nooit de vrucht van seksuele frustratie zijn. De complexiteit van Shiva, die zowel de God van de asceten als de God van de seksualiteit is, vertelt veel over het wereldbeeld van de Indiase filosofie.
College 5: Liefde en verlangen in de Afrikaanse filosofie
Binnen het Afrikaanse Ubuntu-denken gaat het om het verlangen van de mens zichzelf te worden. Via aandacht, respect en liefde voor elkaar, de natuur en een verantwoorde geschiedenis.
College 6: Het verlangen van mystici
De taal van de Christelijke mystici legt een relatie tussen liefde en barmhartigheid en religieuze gevoelens. Paul Moyaert behandelt deze relatie aan de hand van de geschriften van Teresa van Avilla en Johannes van het Kruis.
College 7: Het offer van de liefde
In zijn boek Het offer van liefde ontwikkelt Ad Verbrugge een prikkelende gedachtegang naar aanleiding van de vraag naar de wereldwijde populariteit van de erotische bestseller Vijftig tinten grijs. Bij uitstek in de (erotische) liefde komt een verlangen naar gemeenschap tot uitdrukking dat indruist tegen onze virtuele consumptiecultuur.
College 8: Liefde en verlangen in de kunst
Ons gevoel voor kunst lijkt los te staan van morele overwegingen. En toch stijgt soms een diep verlangen en liefde in ons op als we een kunstwerk ervaren. Tjeu van den Berk werkt deze gedachte uit aan de hand van het denken van Carl Gustav Jung.
College 9: Eros in de Gnosis
We volgen het motief van de Hieros Gamos (het heilige huwelijk) in haar historische ontwikkeling, die begint in het oude Egypte en Babylonië. Dit motief wordt herontdekt in de alchemie van de Renaissance en de latere esoterische traditie (Swedenborg, Blake, Jung).
College 10: De liefde voor de wijsheid: Eros in de traditie van Plato
Volgens Het symposium van Plato komt de filosofie voort uit Eros. Een latere filosoof als Feuerbach stelt zelfs: 'zijn en beminnen zijn identiek'. Wat betekent het voor de filosofie als we deze stellingen radicaliseren, en wat kan zo'n filosofie voor ons leven betekenen?
Dit college is tot stand gekomen i.s.m. Filosofie Oost-West en de Rode Hoed.
Inhoud
College 1. Liefde en seksualiteit in de Islamitische traditie - van Abu Nuwas tot Isis, door Michiel Leezenberg
H1. De klassieke Arabische traditie
H2. De klassieke Perzische en 'vroegmoderne' traditie
H3. De moderne traditie
College 2. Het voeden van het leven: liefde, erotiek en seksualiteit in het klassieke China, door Dianne Sommers
H4. De oude teksten
H5. Seksualiteit, gezondheid en het lange leven
H6. De spirituele transformatie
College 3. De Kama Sutra, door Herman Tieken
H7. De teksten van de Kama Sutra
H8. De stappenplannen van de Kama Sutra
H9. Voor wie is de Kama Sutra geschreven?
College 4. Erotiek en spiritualiteit in de Indiase cultuur, door Theo van Leeuwen
H10. De oude Indiase spirituele tradities
H11. Het tantrisme
H12. Onthechting en overgave
College 5. Liefde en verlangen in de Afrikaanse filosofie, door Henk Haenen
H13. Karakteristieken van de Afrikaanse filosofie
H14. Liefde en verlangen als een Afrikaans danspaar
H15. Liefde en verlangen in de Afrikaanse filosofie
College 6. Het verlangen van mystici, door Paul Moyaert
H16. God echt kennen door god te beminnen
H17. De wederkerigheid van liefde
H18. De nacht van het mystieke lijden
College 7. Het offer van de liefde, door Ad Verbrugge
H19. Een cultuurfilosofische analyse van de liefde
H20. De postmoderne virtuele consumptiecultuur
H21. Op welke wijze krijgt de liefde vorm?
College 8. Liefde en verlangen in de kunst, door Tjeu van den Berk
H22. Een kunstwerk heeft geen aspiraties
H23. Kunst bestaat omwille van de kunst
H24. De kunst is altijd esthetisch
College 9. Eros in de Gnosis, door Jacob Slavenburg
H25. Liefde en huwelijk in de oudheid
H26. De devaluatie van het Erosbegrip
H27. Eros in de Gnosis
College 10. De liefde voor de wijsheid: Eros in de traditie van Plato, door Hein van Dongen
H28. Liefde in de filosofie: Plato en de erotiek
H29. Goddelijke liefde en Platoonse liefde
H30. Denken vanuit liefde
Details
Imprint
Home AcademyUitgever
Home Academy Publishers B.V.
Publicatiedatum
22 april 2016
ISBN
9789085301448
Taal
Nederlands
Speelduur
9 uur 49 min 48 sec
Bestandsgrootte
330 MB
Formaat
mp3 download en geschikt voor de Luisterrijk app
Categorieën
Tags
Over de auteur
Dr. Michiel Leezenberg is als universitair hoofddocent verbonden aan de afdeling Wijsbegeerte van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. Hij verbleef geruime tijd voor onderzoek in de islamitische wereld en publiceerde hierover talrijke artikelen. In 2001 verscheen van zijn hand Islamitische filosofie – een geschiedenis, dat bekroond werd met de Socrates wisselbeker. Leezenberg is auteur van een groot aantal boeken.
Drs. Dianne Sommers studeerde filosofie aan de Universiteit van Amsterdam en klassiek Chinees aan het Sinologisch Instituut te Leiden. Zij werkt als acupuncturist en fysiotherapeut in een praktijk in Amsterdam en is sinds 1987 als docent verbonden aan diverse opleidingen voor acupunctuur en natuurlijke geneeswijzen. Daarnaast ontwikkelt zij nascholingen op diverse terreinen.
Dr. Herman Tieken studeerde Sanskriet en Tamil aan de Universiteit Leiden en promoveerde in 1983 aan de Universiteit Utrecht. Tot 2010 was hij als docent verbonden aan de Universiteit Leiden. Zijn voornaamste interesse gaat uit naar Kavya literatuur in het Sanskriet, Prakrit en Tamil. Hij publiceerde vele boeken en vertalingen, waaronder De nectar van de liefde. H?la’s ‘Sattasa?’, klassieke liefdespoëzie uit India (1981), De rosse buurt van Patna. De klucht “Ubhay?bhis?rik?’ van Vararuci (1985), Gedichten voor Shiva. Mystieke poëzie uit Zuid-India (1995), de Kamasoetra van Vatsayana (2008) en Poems on Life and Love in Ancient India (2009).
Drs. Theo van Leeuwen studeerde letteren (Sanskriet en Pali) en filosofie. Sinds 1985 heeft hij een filosofische en dieptepsychologische praktijk. Tevens is hij als docent filosofie, ethiek en transpersoonlijke psychologie verbonden aan de Haagse Hogeschool, de Nederlandse Academie voor Psychotherapie en de Yoga Academie Nederland te Amsterdam. Theo is lid van de programmaraad van Filosofie Oost-West.
Dr. Henk Haenen studeerde geschiedenis en filosofie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en was werkzaam in het voortgezet onderwijs. In 2006 promoveerde hij op Afrikaans denken: ontmoeting dialoog en frictie. Een filosofisch onderzoek, uitgegeven bij Buijten & Schipperheijn. Hij geeft colleges Afrikaanse filosofie aan diverse instellingen zoals Filosofie Oost-West en School voor Comparatieve Filosofie Antwerpen. In 2012 verscheen een tweede studie over Afrikaanse filosofie bij Garant Uitgevers: Sage filosofie. Pleidooi voor Afrikaanse wegen naar zelfstandigheid. Deze studie gaat in op de actuele betekenis van Afrikaanse filosofie voor politieke, economische en culturele moderniseringsprocessen in de nog jonge en kwetsbare Afrikaanse nationale staten. Momenteel doet hij onderzoek naar de betekenis van ‘verhalend denken’ voor Afrikaanse filosofie en – intercultureel dialogiserend – voor westerse filosofie.
Prof. dr. Paul Moyaert is hoogleraar Wijsgerige Antropologie aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte van de KU Leuven. Hiernaast is hij lid van de Belgische School voor psychoanalyse. Moyaert publiceerde vele boeken, waaronder Ethiek en sublimatie. Over de ethiek van de psychoanalyse van Jacques Lacan (1994), De mateloosheid van het christendom. Over naastenliefde, betekenisincarnatie en mystieke liefde (1998) en Iconen en beeldverering. Godsdienst als symbolischepraktijk (2007).
Dr. Ad Verbrugge studeerde Wijsbegeerte aan de Universiteit Leiden en promoveerde in 1999 op het proefschrift De verwaarlozing van het zijnde over de filosofie van Martin Heidegger. Verbrugge is als universitair hoofddocent verbonden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, waar hij sociale en culturele filosofie en filosofie van de economie doceert. Hij mengt zich regelmatig in het publieke debat en is voorzitter van de vereniging Beter Onderwijs Nederland (BON). Zijn essaybundel Tijd van onbehagen: filosofische essays over een cultuur op drift (2004) werd vele malen herdrukt. In 2013 verscheen Staat van verwarring: het offer van liefde over de individualisering als ontbinding van het geheel en het verlangen naar lichamelijk indrukken.
Dr. Tjeu van den Berk houdt zich in zijn vakgebied bezig met ‘initiatie’, ‘kunst’ (met name film en muziek) en de ‘symbolische werkelijkheid’. Bekende boeken van hem zijn: Die Zauberflöte, een alchemistische allegorie (5de druk), Mystagogie, inwijding in het symbolisch bewustzijn (5de druk), Het mysterie van de hersenstam (5de druk), Het Numineuze (2de druk) en Op de bodem van de ziel. Zijn laatste boek gaat over de visie van Carl Gustav Jung op kunst: Eigenzinnig kunstzinnig.
Drs. Jacob Slavenburg studeerde gods- dienstgeschiedenis en specialiseerde zich in de gnostiek. Hij schreef een groot aantal boeken over de geschiedenis van het vroege christendom en de westerse esoterie. Daarnaast publiceerde hij de historische thriller Het document. Hij is medevertaler van de Nag-Hammadi-geschriften in het Nederlands en eindredacteur van het Grote Boek der Apokriefen.
Dr. Hein van Dongen studeerde filosofie in Amsterdam en promoveerde bij prof. Otto Duintjer. Hij houdt zich bezig met onderzoek naar esthetische ervaringen en naar de relatie tussen filosofie en architectuur. Bovendien is hij docent filosofie aan verschillende onderwijsinstellingen. In 2014 publiceerde het boek Bergson bij uitgeverij Boom en (als co-auteur) het boek Wild beasts of the philosophical desert bij Cambridge Scholars Press. Hein van Dongen is voorzitter van de Programmaraad van FOW.
Dr. Michiel Leezenberg is als universitair hoofddocent verbonden aan de afdeling Wijsbegeerte van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. Hij verbleef geruime tijd voor onderzoek in de islamitische wereld en publiceerde hierover talrijke artikelen. In 2001 verscheen van zijn hand Islamitische filosofie – een geschiedenis, dat bekroond werd met de Socrates wisselbeker. Leezenberg is auteur van een groot aantal boeken.
Drs. Dianne Sommers studeerde filosofie aan de Universiteit van Amsterdam en klassiek Chinees aan het Sinologisch Instituut te Leiden. Zij werkt als acupuncturist en fysiotherapeut in een praktijk in Amsterdam en is sinds 1987 als docent verbonden aan diverse opleidingen voor acupunctuur en natuurlijke geneeswijzen. Daarnaast ontwikkelt zij nascholingen op diverse terreinen.
Dr. Herman Tieken studeerde Sanskriet en Tamil aan de Universiteit Leiden en promoveerde in 1983 aan de Universiteit Utrecht. Tot 2010 was hij als docent verbonden aan de Universiteit Leiden. Zijn voornaamste interesse gaat uit naar Kavya literatuur in het Sanskriet, Prakrit en Tamil. Hij publiceerde vele boeken en vertalingen, waaronder De nectar van de liefde. H?la’s ‘Sattasa?’, klassieke liefdespoëzie uit India (1981), De rosse buurt van Patna. De klucht “Ubhay?bhis?rik?’ van Vararuci (1985), Gedichten voor Shiva. Mystieke poëzie uit Zuid-India (1995), de Kamasoetra van Vatsayana (2008) en Poems on Life and Love in Ancient India (2009).
Drs. Theo van Leeuwen studeerde letteren (Sanskriet en Pali) en filosofie. Sinds 1985 heeft hij een filosofische en dieptepsychologische praktijk. Tevens is hij als docent filosofie, ethiek en transpersoonlijke psychologie verbonden aan de Haagse Hogeschool, de Nederlandse Academie voor Psychotherapie en de Yoga Academie Nederland te Amsterdam. Theo is lid van de programmaraad van Filosofie Oost-West.
Dr. Henk Haenen studeerde geschiedenis en filosofie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en was werkzaam in het voortgezet onderwijs. In 2006 promoveerde hij op Afrikaans denken: ontmoeting dialoog en frictie. Een filosofisch onderzoek, uitgegeven bij Buijten & Schipperheijn. Hij geeft colleges Afrikaanse filosofie aan diverse instellingen zoals Filosofie Oost-West en School voor Comparatieve Filosofie Antwerpen. In 2012 verscheen een tweede studie over Afrikaanse filosofie bij Garant Uitgevers: Sage filosofie. Pleidooi voor Afrikaanse wegen naar zelfstandigheid. Deze studie gaat in op de actuele betekenis van Afrikaanse filosofie voor politieke, economische en culturele moderniseringsprocessen in de nog jonge en kwetsbare Afrikaanse nationale staten. Momenteel doet hij onderzoek naar de betekenis van ‘verhalend denken’ voor Afrikaanse filosofie en – intercultureel dialogiserend – voor westerse filosofie.
Prof. dr. Paul Moyaert is hoogleraar Wijsgerige Antropologie aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte van de KU Leuven. Hiernaast is hij lid van de Belgische School voor psychoanalyse. Moyaert publiceerde vele boeken, waaronder Ethiek en sublimatie. Over de ethiek van de psychoanalyse van Jacques Lacan (1994), De mateloosheid van het christendom. Over naastenliefde, betekenisincarnatie en mystieke liefde (1998) en Iconen en beeldverering. Godsdienst als symbolischepraktijk (2007).
Dr. Ad Verbrugge studeerde Wijsbegeerte aan de Universiteit Leiden en promoveerde in 1999 op het proefschrift De verwaarlozing van het zijnde over de filosofie van Martin Heidegger. Verbrugge is als universitair hoofddocent verbonden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, waar hij sociale en culturele filosofie en filosofie van de economie doceert. Hij mengt zich regelmatig in het publieke debat en is voorzitter van de vereniging Beter Onderwijs Nederland (BON). Zijn essaybundel Tijd van onbehagen: filosofische essays over een cultuur op drift (2004) werd vele malen herdrukt. In 2013 verscheen Staat van verwarring: het offer van liefde over de individualisering als ontbinding van het geheel en het verlangen naar lichamelijk indrukken.
Dr. Tjeu van den Berk houdt zich in zijn vakgebied bezig met ‘initiatie’, ‘kunst’ (met name film en muziek) en de ‘symbolische werkelijkheid’. Bekende boeken van hem zijn: Die Zauberflöte, een alchemistische allegorie (5de druk), Mystagogie, inwijding in het symbolisch bewustzijn (5de druk), Het mysterie van de hersenstam (5de druk), Het Numineuze (2de druk) en Op de bodem van de ziel. Zijn laatste boek gaat over de visie van Carl Gustav Jung op kunst: Eigenzinnig kunstzinnig.
Drs. Jacob Slavenburg studeerde gods- dienstgeschiedenis en specialiseerde zich in de gnostiek. Hij schreef een groot aantal boeken over de geschiedenis van het vroege christendom en de westerse esoterie. Daarnaast publiceerde hij de historische thriller Het document. Hij is medevertaler van de Nag-Hammadi-geschriften in het Nederlands en eindredacteur van het Grote Boek der Apokriefen.
Dr. Hein van Dongen studeerde filosofie in Amsterdam en promoveerde bij prof. Otto Duintjer. Hij houdt zich bezig met onderzoek naar esthetische ervaringen en naar de relatie tussen filosofie en architectuur. Bovendien is hij docent filosofie aan verschillende onderwijsinstellingen. In 2014 publiceerde het boek Bergson bij uitgeverij Boom en (als co-auteur) het boek Wild beasts of the philosophical desert bij Cambridge Scholars Press. Hein van Dongen is voorzitter van de Programmaraad van FOW.
