We gaan nog niet naar huis!

We gaan nog niet naar huis! Dat zongen we, uit volle borst. Maar uiteindelijk gingen we natuurlijk wèl naar huis. Alleen gaan we toch ook weer iedere zomer weg. Met vakantie. Niet alleen de foto-albums staan er bol van, ook de archieven van Het Instituut voor Beeld en Geluid.
U luistert naar de zomers van vroeger. Ze worden bezongen in liedjes, voorgedragen, bejubeld, verafschuwd.
De vakantiefolders, de schelpenpaadjes van Schiermonnikoog, de kwaliteit van Oostenrijkse aardappels, pech onderweg, verbrande badgasten in Katwijk, de opkomst van de draagbare radio: Op dit luisterboek komt het allemaal aan de orde.

Presentatie: Cees van Ede
Met: De Familie Doorsnee, Brigitte Kaandorp, Godfried Bomans, Jan Wolkers, Lévi Weemoedt, Jules de Corte, Jos Ghysen, Arie Kleijwegt, Hans Dorrestijn, De Stratemakeropzeeshow en De Fabeltjeskrant.

We gaan nog niet naar huis! - Luistergoed is een uitgave ter gelegenheid van de Week van het Luisterboek 2008.

Inhoud
We beginnen heel chic in het Amsterdamse Concertgebouw, waar op 21 april 1956 een speciale aflevering van De Familie Doorsnee werd opgenomen. Die allereerste, oer-Hollandse soapserie, geschreven door Annie MG Schmidt, hield zes jaar lang de luisteraars aan hun radiotoestel gekluisterd. Een publiekslieveling was de door Hetty Blok gespeelde Tante Sjaan, die voor geen goud naar het buitenland wilde en haar vakanties het liefst gewoon in Holland doorbracht.

Hetty Blok – Ik hoef niet naar het Lago Maggiore.

Toen Brigitte Kaandorp in 2006 een Gouden Harp ontving –in haar geval had dat eigenlijk een ukelele moeten zijn- prees de jury vooral ‘haar enorm relativerende teksten, waarin haar onhandigheid sterk is uitvergroot’. Intussen had ze, volgens de jury, wel ‘een sublieme timing en een hartverwarmend improvisatietalent’, dus zo onhandig is La Kaandorp nu ook weer niet. En dat is al heel lang zo. In 1996 struikelde Brigitte Kaandorp geraffineerd door een vakantieverhaal heen, over een storm op het IJsselmeer.

Brigitte Kaandorp – Storm op het IJsselmeer.

Godfried Bomans heeft meer dan 60 boeken geschreven en in vele daarvan wordt de Nederlandse mentaliteit op een milde, ironische wijze bespot. En nergens anders laat een Hollander zich meer kennen van z’n wat kneuterige kant, vond Bomans, als in het buitenland. Zelf moest hij ook niet veel hebben van vakantie. ‘Men gaat op reis om thuis te komen’, had hij ooit bedacht. Zijn korte verhaal Kruimige aardappels dateert uit 1966.

Godfried Bomans – Kruimige aardappels.

Jan Wolkers was er heilig van overtuigd dat het ervaren van een geluksgevoel altijd samenhangt met de herinnering aan een geluksbeleving uit de kindertijd. Voor hem speelde die zich af in Oegstgeest, in de jaren’ 30 van de vorige eeuw, een tijd van armoe en gebrek, en dat gold zeker voor een gezin met elf kinderen. Desondanks moeten zelfs de meest spectaculaire en exotische plekken ter wereld, door Wolkers op latere vakanties bezocht, het afleggen tegen de groene bospaadjes met sterrenmos en de heldere sloten uit zijn jeugd.

Jan Wolkers – Vakantie in de jaren ’30.

De man met de mooiste en meest toepasselijke, zelfbedachte naam in de Nederlandse literatuur is waarschijnlijk de dichter/schrijver Levi Weemoedt. Met d-t.
In 1977 debuteerde hij met de bundel Geduldig Lijden en dat zette de toon voor vrijwel al zijn toekomstig werk.
‘Ik ben getrouwd met Treurigheid, woon samen met verdriet
Krijg soms bezoek van Eenzaamheid, maar helpen doet dat niet.’
Diezelfde blijmoedigheid klinkt door in een verhaal uit 1993 over een vakantie met zijn ouders in Sauerland.

Levi Weemoedt – Vakantie in Sauerland.

‘Misschien dat ik antiek ben’ zong Jules de Corte al in 1960 in het nummer Draagbare Radio’s en dat ís ook wel een beetje zo, maar toch was hij vele jaren lang een succesvolle en geliefde Nederlandse liedjeszanger. Gerrit Komrij heeft hem ooit prachtig getypeerd: ‘Jules de Corte is een blinde zanger, geliefde gast in ethische praatprogramma’s, daar hij alles scherp ziet. De snelwandelaar van het levenslied.’ En als je de draagbare radio’s uit zijn lied vervangt door mobiele telefoons, dan is zijn tekst plotseling toch ook weer heel erg actueel.

Jules de Corte – Draagbare radio’s.

In Nederland heeft de naam Jos Ghysen misschien niet zo’n bekende klank, maar voor onze zuiderburen geldt hij als een onvervalste BBV-er: een Bejaarde Bekende Vlaming. Hij heeft die reputatie opgebouwd als schrijver van romans, verhalen en columns, maar vooral als presentator van succesvolle radioprogramma’s en tv-spelletjes voor de BRT. Na zijn pensionering zette hij z’n werk vrolijk voort bij de commerciëlen en hoewel inmiddels al dik in de tachtig heeft hij tegenwoordig een eigen blog op internet. En dat Jos Ghysen mooie verhalen kan vertellen, bewees hij al in 1975.

Jos Ghysen – Een ontmoeting in Paraguay.

Twintig jaar lang was Arie Kleywegt directeur van de VPRO-televisie, uitgerekend in de periode waarin de dominees het veld moesten ruimen en een club van jonge, linkse, vrijgevochten programmamakers het voor het zeggen kreeg. De gouden VPRO-jaren. Zelf was hij ooit begonnen als journalist, eerst bij de krant en later voor de radio. Na die twintig tropenjaren bij de televisie vatte Arie Kleywegt op latere leeftijd zijn liefde voor de radio weer op en was zijn sonore stemgeluid regelmatig te horen, bijvoorbeeld met het verhaal van een krokusvakantie op Schiermonnikoog.

Arie Kleywegt – Krokusvakantie op Schiermonnikoog.

Toen Levi Weemoedt in 1978 de schrijver/dichter Hans Dorrestijn ontmoette ging er een warm schokje van herkenning door beide heren en ontstond er spontaan een nieuwe stroming in de lichte letteren: de ‘nieuwe treurigheid’. Want als het om zwaarmoedigheid ging, stond ook Hans Dorrestijn zijn mannetje. Ze hebben ook nog een poosje sámen op het toneel gestaan, maar dat was toch eigenlijk iets te gezellig, en dus sloeg elk van de twee weer z’n sombere eigen weg in. Hans Dorrestijn bezingt ‘Vaders vakantie’.

Hans Dorrestijn – Vaders vakantie.

Nee, op opvoedkundig gebied is Hans Dorrestijn geen hoogvlieger. Dat geldt wel voor Joost Prinsen, die als docent op de Kleinkunstacademie vele jonge cabaretiers op hun weg naar succes heeft geholpen. Trouwens, zelf heeft Prinsen over talent ook niet te klagen: als acteur, zanger, schrijver en presentator blijkt hij een veelzijdig mens. Desondanks blijft Joost Prinsen altijd een beetje de uitstraling houden van een “eenzame kojboj”.

Joost Prinsen – De eenzame kojboj.

In 2005 werd De Fabeltjeskrant verkozen tot het beste kinderprogramma aller tijden. Ooit begonnen als een eigentijdse variatie op de Fabels van La Fontaine, ontwikkelde het programma zich razendsnel tot een vriendelijke persiflage op het leven zelf. De Nederlandse samenleving kreeg een lachspiegel voorgehouden, waarin al haar hebbelijkheden en onhebbelijkheden werden vertekend en uitvergroot. Zodra de zon gaat schijnt begint het bij sommigen van ons te kriebelen en willen we er meteen op uit. In Fabeltjesland is dat niet anders.

De Fabeltjeskrant – Een mooie dag.